6G Nedir, Ne Kadar Süratli Olacak ve Ne Vakit Kullanılmaya Başlanacak?

ABD başta olmak üzere dünyadaki bütün ağ planlama teşebbüsleri 6G’yi haberlerine bahis ediyor. Haliyle siz de ülkenize hatta kentinize ne vakit geleceğini merak ediyor olabilirsiniz. 6G aslında nedir, ne kadar süratli olacak ve ne vakit gelecek, işte bu soruları bu makalede cevaplamaya çalışacağız.

6G, altıncı kuşak hücresel ağ teknolojisinin kısaltmasıdır. Tıpkı Wi-Fi kuşaklarının Wi-Fi 5, Wi-Fi 6 ve Wi-Fi 7 üzere artışlarla tanımlanması üzere, hücresel teknolojinin farklı jenerasyonları de bu biçimde tanımlanıyor.

Cep telefonları, 1981 yılında 1G olarak isimlendirdiğimiz analog teknolojiyle çalışacak biçimde ortaya çıktı. Akabinde kabaca her on senede bir yeni kuşak hücresel teknoloji geldi. 2G 1992 yılında, 3G 2001 yılında, 4G 2009 yılında, 5G 2019 yılında geldi. 6G ise şu anda erken geliştirme basamağında olan altıncı kuşak hücresel ağ teknolojisidir.

6G hücresel teknolojisinin amaçlarından biri yalnızca görüntü akışı üzere temel içerikleri akıllı telefonlara daha süratli sunmak değil, birebir vakitte gerçek vakitli artırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik ve küçük akıllı aygıtların konutlarımızın içinde ve dışında her yerde var olduğu gelecekteki “Nesnelerin İnterneti (IoT)” modelini destekleyebilecek bir hücresel ağ oluşturmaktır.

Bunun hakkında rastgele bir şey okuduğumuzda ya da telekomünikasyon şirketlerinin 6G’nin Metaverse’i nasıl şekillendireceğine, fizikî ve sanal ömürlerimizi nasıl birleştireceğini vb. şeyleri vurgulayan nefes kesici duyurularını okuduğumuzda, erken gelişimin “erken” kısmını aklınızda tutmayı unutmayın.

2023 yılı prestijiyle, bırakın konuşlandırılmış 6G ağlarını yahut aygıtlarını, belirlenmiş standartlar bile şimdi ortalıkta yok. Yeni kuşak hücresel teknolojinin hangi muhakkak frekanslara dayanacağı, 6G gelişiminin temel tarafları, gelişmiş 6G dayanaklı aygıtların güç ve ısı yayma isteği üzere teknik sorunlar hâlâ çözülmeye çalışılıyor.

Ancak bunlara karşın 6G’nin neye benzeyeceği, nasıl olacağı konusunda kimi fikirlerim var. Mevcut hücresel teknolojisi Megahertz (MHz) ve daha düşük Gigahertz (GHz) frekans aralıklarında çalışıyor. Radyo spektrumunun 6G için bedellendirilen ve test edilen kısmı ise milimetre dalgalar (mmWave) yahut Son Derece Yüksek Frekans (EHF) radyo olarak da bilinen 30-300 GHz aralığındaki frekansları ve 3000 GHz’ye kadar olan Terahertz (THz) frekansını içeriyor. Yani bu frekansların kullanımıyla birlikte mevcut hücresel teknolojinin bant genişliği kapasitesinin çok çok ötesinde data iletimine şahit olacağız.

Frekans paylaşımı hakkındaki teknik konuşmalar biraz anlamsız ya da abartı içerse de enteresan gelebilir. Zira beşerler sahiden sürate kıymet veriyor. Size sormaya kalksam da çok az bir kısmınız 3G, 4G ve 5G hücresel teknolojileri ortasındaki teknik farklılıkları göz önünde bulundurursunuz. Lakin iş iletiyle gönderilen birkaç fotoğrafı indirmek için sabırla beklemekten, gerçek vakitli olarak yüksek çözünürlüklü görüntü izlemeye geçmeye gelince sanırım somut bir tanım elde ediyoruz.

Mevcut tüm testler şimdi standartlaştırılmamış teknolojiyle yapıldığından 6G’nin ne kadar süratli olacağını tam olarak bilen yok. Tekrar de kabaca kime sorarsak soralım, hangi potansiyel 6G uygulamasından bahsettiklerine bağlı olarak, 6G’nin 5G’den 50-100 kat daha süratli olacağını söylüyor. Kimsenin elinde hakikat düzgün bir bilgi yok fakat dünyanın dört bir yanındaki araştırma tesislerinden çıkan epeyce farklı örnekler var.

2022 yılının Ocak ayında Çin’deki bir araştırma tesisi olan Purple Mountain Laboratories, laboratuvar ortamında THz frekans iletimlerini kullanarak 206 Gbps suratında data ilettiğini sav etti.

Yine birebir yılın Şubat ayında, bu defa Tsinghua Üniversitesi Havacılık ve Uzay Mühendisliği Okulu’ndan bir öteki Çinli araştırma kümesi, 1 kilometrelik bir uzaklık boyunca 1 Tbps’lik şaşırtan bir süratte bilgi ilettiklerini sav etti. Bu suratlar teorik olarak en yüksek diye tabir edilen 5G suratından (7,5 Gbit) sırasıyla 20 ve 100 kat daha yüksek. Çok şaşırtan değil mi?

Buraya kadar okuduysanız, muhtemelen 6G hücresel ağların çok uzakta olduğu sonucuna varmışsınızdır, aslında bu sebeple “erken gelişim” kısmını aklınızda tutun demiştim. 6G ağ geliştirme çalışmaları etkin bir biçimde devam ediyor lakin şimdi emekleme basamağında. 6G’nin standartlaştırılması için birkaç yıl daha geçmesi gerekiyor.

Qualcomm, Aralık 2022’de 6G teknolojisi için öngörülen kullanıma sunma tarihi olarak 2030’u söyleyen bir 6G geliştirme planı yayınladı. Ericsson’un 6G ile ilgili iletileri da öteki telekom yöneticileriyle yapılan röportajlarda olduğu üzere 2030’ların başını gösteriyor.

Büyük bir metropol bölgesinde yaşıyorsanız, 2030 yılları civarında 6G’yi kullanabilir hale geleceksiniz. Natürel bu durum Türkiye için geçerli değil zira hâlâ 5G’ye geçebilmiş değiliz. 5G şimdi tüm dünyaya yayılmadı. Örneğin GSMA’nın yetkili 2023 Taşınabilir İktisat raporu, Kuzey Amerika’da 5G’nin kullanım oranının sırf %39 olduğunu ve hücresel ağ abonelerinin yarısından fazlasının hâlâ 4G kullandığını gösteriyor. Raporun iddiasına nazaran, Kuzey Amerika’da 5G kullanım oranı 2030 yılına kadar %91’i geçecek, yani bu 6G gelse bile dışarıda hâlâ 4G kullanan aboneler olacağı manasına geliyor.

Pek çok insanın telefonlarının 5G’yi destekleyip desteklemediğinden bile emin olmadığı günümüz dünyasını düşündüğünüzde 5G’yi kullanıyor olsalar bile, hayal kırıklığı yaratan suratlar, aldatıcı duyurular nedeniyle hâlâ sık sık başları karışıyor. Hasebiyle, bahse pratik olarak bakarsak 2030 yılına kadar insanların sadece küçük bir yüzdesi 6G tabanlı hücresel ağları kullanıyor olacak.

Sizce 2030 yılına kadar Türkiye’nin %90’ı geçecek halde 5G kullandığını görür müyüz? Fikirlerinizi yorumlarda belirtmeyi unutmayın.

Oyun Haberleri